بسیاری از متخصصان پزشکی، معتقدند که کبد چرب، یک بیماری خاموش است. زیرا ممکن است تا زمان پیشرفت شدید علائم، نشانه‌ای از خود بروز ندهد. با این حال، برخی از علائم کبد چرب هستند که اتفاقا هم خطرناک هستند و هم احتمال تشخیص آن‌ها در مراحل اولیه این بیماری وجود دارد.
به همین دلیل، ما تصمیم گرفتیم تا در این مقاله از وبسایت پونیک دارو، به بررسی علائم کبد چرب بپردازیم و به شما کمک کنیم تا علاوه بر تشخیص این علائم، آن‌ها را از سایر نشانه‌های غیر مرتبط مجزا کنید. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
کبد چرب چیست و چرا تشخیص زود هنگام آن مهم است؟
کبد چرب، وضعیتی است که در آن چربی‌های اضافی در سلول‌های کبد جمع می‌شوند. این بیماری می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله چاقی، دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا و مصرف بیش از حد الکل ایجاد شود. با این حال، در بسیاری از مواقع هم کبد چرب دلیل مشخص و واضحی ندارد!
تشخیص به موقع این بیماری حائز اهمیت بسیار زیادی است. زیرا عدم پیشگیری از این بیماری می‌تواند نتایج بسیار جدی و خطرناکی به همراه داشته باشد. نتایجی مانند سیروز کبدی، سرطان کبد و حتی نیاز به پیوند کبد و مرگ بیمار. به همین دلیل است که تشخیص زودهنگام و تغییر سبک زندگی می‌تواند از پیشرفت کبد چرب جلوگیری کند.
علائم خطرناک کبد چرب کدامند؟
کبد چرب علائم بسیار زیادی دارد. اما برخی از علائم آن خطرناکتر طلقی می‌شوند. برای مثال:
خستگی مفرط و ضعف عمومی
شاید در نگاه اول، به این فکر کنید که مگر خستگی مداوم و ضعف مفرط خطرناک است؟
باید پاسخ دهیم که بله. اتفاقا خستگی مزمن و همیشگی، یکی از علائم خطرناک بیماری کبد چرب محسوب می‌شود. زیرا معمولا کسی خستگی را نشانه‌ای جدی از یک بیماری جدی تر تلقی نمیکند! همه فکر می‌کنند که شاید کمی فشار کاری زیادی داشتند، یا حتی ممکن است آهن خونشان پایین باشد! در حالی که ممکن است مشکل از جای دیگری باشد!
کبد نقش مهمی در متابولیسم انرژی دارد و وقتی عملکرد آن مختل می‌شود، بدن انرژی کافی دریافت نمیکند و احساس خستگی و ضعف به وجود می‌آید. فرق این خستگی با خستگی های معمولی هم این است که این خستگی معمولا با استراحت برطرف نمی‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد.
یعنی فرد در محل کار و در تمام مدت شبانه روز (حتی مواقعی که از خواب بیمار می‌شود) خسته است. بدون اینکه کار خاصی انجام داده باشد!
کاهش وزن ناخواسته
بسیاری از افراد هستند که از کاهش وزن استقبال می‌کنند! اما وقتی که کاهش وزن ناخواسته باشد، احتمالا مشکلی جدی پشت آن وجود دارد!
کاهش وزن بدون دلیل مشخص، به خصوص در افرادی که رژیم غذایی خاصی ندارند و ورزش می‌کنند، می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در کبد باشد. زیرا کبد چرب می‌تواند باعث اختلال در جذب مواد مغذی و کاهش اشتها شود که این موارد در نتیجه منجر به کاهش وزن می‌شوند.
درد شکم
درد مبهم و تیرکشیدن در قسمت بالای سمت راست شکم، ممکن است یکی از علائم کبد چرب باشد. این درد معمولا با بزرگ شدن کبد و کشیده شدن کپسول کبدی مرتبط است. همچنین، التهاب کبد نیز می‌تواند باعث ایجاد درد شود.
پس اگر بیش از ۳ الی ۴ روز با احساس درد در شکمتان مواجه بودید، فرض را بر این بگذارید که موضوع صرفا یک معده درد ساده، یا دل پیچه‌ی معمولی نیست!
زردی پوست و چشم
یکی از خطرناک ترین علائم کبد چرب، زرد شدن پوست و سفیدی چشم است. حالتی که در آن سفیدی چشم فرد مبتلا به بیماری کبد چرب زرد می‌شود (البته نه آنقدر زرد که خیلی قابل مشاهده باشد!)
این زردی زمانی رخ می‌دهد که بیلی‌روبین (یکی از محصولات تجزیه گلبول‌های قرمز خون) در خون تجمع پیدا کند. از آنجایی که کبد نقش مهمی در دفع بیلی‌روبین دارد، وقتی عملکرد آن مختل می‌شود، بیلی‌روبین در بدن تجمع یافته و باعث زردی می‌شود.
خارش پوست
خارش شدید پوست هم از آن دسته نشانه هایی است که معمولا کسی آن را به بیماری کبد چرب مرتبط نمی‌داند. در حالی که خارش پوست، یکی از علائم خطرناک کبد چرب است و به دلیل تجمع اسیدهای صفراوی در خون رخ می‌دهد.
شما می‌توانید با مطالعه مقاله ارتباط خارش پوست و کبد چرب، نظرات صدها فرد را در بخش کامنت ها مطالعه کنید که از روی نشانه‌ی خاریدن مداوم پوستشان مطلع شدند که به کبد چرب مبتلا شدند!
کبودی آسان و خونریزی
اختلال در عملکرد کبد می‌تواند باعث کاهش تولید فاکتورهای انعقادی خون شود و در نتیجه، فرد به راحتی کبود شده یا خونریزی کند. پس اگر به راحتی کبود می‌شوید و یا زخم‌های بدنتان (حتی وقتی سطحی هستند) به شدت خونریزی می‌کنند، حتما سونوگرافی کبد انجام دهید.
تغییر رنگ مدفوع و ادرار
آخرین مورد از علائم خطرناک کبد، تغییر در رنگ مدفوع و ادرار است. نشانه‌ی دیگری که بسیاری از افراد ممکن است آن را آنطور که باید و شاید جدی نگیرند.
این نشانه معمولا به دلیل اختلال در تولید صفرا و دفع بیلی‌روبین (که پیش از این توضیح دادیم) رخ می‌دهد و می‌تواند از نشانه‌های اولیه بیماری کبد چرب هم محسوب شود.
علائم خطرناک کبد چرب در کودکان
کبد چرب در کودکان، به ویژه با افزایش شیوع چاقی دوران کودکی، به یک مشکل جدی تبدیل شده است. با این حال، تشخیص این بیماری در کودکان می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا علائم آن اغلب مبهم یا شبیه به سایر بیماری‌ها هستند.
علائم مخصوص کودکان مبتلا به کبد چرب عبارتند از:
- خستگی و بی‌حالی مفرط کودک
- درد شکمی در قسمت بالای سمت راست شکم
- تغییرات خلقی مانند تحریک‌پذیری، بی‌قراری یا افسردگی.
- کاهش اشتها و رشد
- زردی پوست و چشم
- تجمع مایع در شکم
تشخیص علائم خطرناک کبد چرب
معمولا علائم کبد چرب واضح هستند و حتی خودتان هم می‌توانید آن‌ها را تشخیص دهید. با این حال، روش‌ها از پیش آزمایش شده‌ای برای تشخیص علائم خطرناک کبد چرب وجود دارد.
آزمایش خون
آزمایش خون یکی از روش‌های اصلی برای تشخیص کبد چرب است. در این آزمایش، پزشک با بررسی سطح برخی آنزیم‌ها و مواد در خون، می‌تواند به وجود التهاب و آسیب در کبد پی ببرد.
چه آنزیم‌هایی در تشخیص کبد چرب مورد بررسی قرار می‌گیرند؟
- ALT (Alanine Transaminase)
- AST (Aspartate Transaminase)
- ALP (Alkaline Phosphatase)
- GGT (Gamma-Glutamyl Transferase)
سونوگرافی
سونوگرافی هم یکی از روش‌های رایج و بدون درد برای بررسی وضعیت سلامتی کبد است که به پزشک اجازه می‌دهد تا به طور مستقیم به کبد نگاه کند و تغییرات ایجاد شده در آن را مشاهده کند. در مورد کبد چرب، سونوگرافی نقش بسیار مهمی در تشخیص و پیگیری بیماری دارد.
چه چیزی در سونوگرافی کبد چرب دیده می‌شود؟
- اندازه کبد: کبد چرب اغلب باعث بزرگ شدن کبد می‌شود.
- بافت کبد: سونوگرافی می‌تواند بافت کبد را بررسی کرده و وجود چربی اضافی در آن را نشان دهد.
- تغییرات ساختاری: سونوگرافی می‌تواند تغییرات ساختاری در کبد، مانند ایجاد بافت فیبروز (جوشگاه) را نشان دهد.
- توده‌ها و کیست‌ها: سونوگرافی می‌تواند وجود توده‌ها، کیست‌ها یا سایر ضایعات در کبد را نشان دهد.
بیوپسی کبد
بیوپسی کبد هم روشی است که در آن پزشکان نمونه کوچکی از بافت کبد را برای بررسی دقیق‌تر زیر میکروسکوپ برمی‌دارند. این کار به تشخیص دقیق بیماری‌های کبدی، تعیین شدت بیماری و برنامه‌ریزی درمان مناسب کمک می‌کند.
معمولا پیوپسی کبد برای فرد مشکوک به ابتلا به کبد چرب انجام نمی‌شود. بلکه این روش، بیشتر برای کسانی که مدت‌ها است با کبد چرب و یا سایر بیماری‌های کبدی دست و پنجه نرم می‌کنند به کار می‌رود.
تشخیص علائم خطرناک کبد چرب توسط پزشک
اینکه صرفا یک یا چند مورد از علائمی که به شما توضیح دادیم را داشته باشید، همچنان دلیل موثقی برای ابتلای شما به کبد چرب نیست. زیرا هر کدام از این علائم می‌توانند منشا دیگری غیر از کبد هم داشته باشند.
پس اگر هر یک از علائمی که به آن‌ها اشاره کردیم را تجربه می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام آزمایش‌های لازم، مانند آزمایش خون و سونوگرافی، می‌تواند بیماری کبد چرب شما را تشخیص دهد و درمان مناسب را برایتان تجویز کند.
در آخر
کبد چرب، بیماری خاموشی است که اغلب تا مراحل پیشرفته بدون علامت است. با این حال، برخی علائم هشداردهنده مانند خستگی مفرط، کاهش وزن ناخواسته، درد شکم، زردی پوست و چشم، و تجمع مایع در شکم می‌توانند نشان‌دهنده وجود مشکل در کبد باشند.
تغییر سبک زندگی، از جمله کاهش وزن، تغذیه سالم و ورزش منظم، می‌تواند در درمان و پیشگیری از پیشرفت این بیماری بسیار موثر باشد. با توجه به افزایش شیوع چاقی و دیابت، اهمیت آگاهی از علائم کبد چرب و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی، بیش از پیش احساس می‌شود.
